Odkrycie – jak to siê czêsto w nauce zdarza – by³o po czê¶ci przypadkowe. Badacze z Texas Royal University of the Habits (TRUtH) od lat pracuj± nad prób± rozgraniczenia czê¶ci zachowañ ludzi uwarunkowanych spo³ecznie i takich, które zakodowane s± w ludzkim DNA. Jeden z obszarów dzia³añ dotyczy³ czego¶, co mo¿na by nazwaæ solidno¶ci±, sk³onno¶ci± ludzi do realizowania sk³adanych obietnic. Badacze dokonywali ca³ej serii do¶wiadczeñ, ale w warunkach laboratoryjnych trudno by³o stworzyæ test, którego wyniki by³yby wiarygodne (poniewa¿ ¶wiadomo¶æ, ¿e jest siê poddawanym próbie powodowa³a, ¿e badani zawsze starali siê wywi±zaæ ze sk³adanych deklaracji).
W rozstrzygniêciu dylematu nieoczekiwanie przyszed³ z pomoc±… kryzys finansowy. Ciêcia wydatków nie oszczêdzi³y tak¿e dzia³u badañ TRUtH nad zachowaniami ludzkimi, w wyniku czego czê¶æ pracowników pionu badawczego utraci³a etaty. Szef dzia³u – który utrzyma³ kontakt ze swoimi by³ymi podw³adnymi – zauwa¿y³ wówczas, ¿e w krytycznym momencie mieli oni ró¿ne podej¶cie do zaci±gniêtych wcze¶niej zobowi±zañ finansowych. Podczas gdy czê¶æ z nich natychmiast ograniczy³a wydatki, byle podo³aæ sp³acie rat kredytów, inni nie zmienili stylu ¿ycia, kosztem opó¼nieñ w regulacji rat. Ta obserwacja podsunê³a mu pomys³ na nowe do¶wiadczenie, przeprowadzone na próbie osób, które straci³y ¼ród³a dochodów w ostatnim czasie. Znalezienie chêtnych do do¶wiadczeñ nie by³o trudne w warunkach kryzysu.
W trakcie badañ okaza³o siê, ¿e mo¿na wyselekcjonowaæ gen, którego obecno¶æ – lub jego brak – odpowiada za podej¶cie do zobowi±zañ finansowych. Gen nazwano 1.04 (pierwszy chromosom w czwartym rzêdzie). Okaza³o siê, ¿e ludzie posiadaj±cy ten gen niemal w ka¿dym przypadku przyjmowali postawê odpowiedzialnego kredytobiorcy i podejmowali próbê uregulowania swoich zobowi±zañ wobec banku mimo krytycznej nieraz sytuacji finansowej. Osoby, które straci³y pracê, a nie posiada³y takiego genu, czeka³y na reakcjê banku, który nie otrzymywa³ kolejnych rat i nie przejawia³y inicjatywy w rozwi±zaniu swojego problemu.
W kolejnym eksperymencie, poszerzono badan± próbê tak¿e na osoby, które nie do¶wiadczy³y utraty dochodów w zwi±zku z kryzysem. Co ciekawe, osoby pozbawione genu 1.04 – mimo relatywnie dobrej sytuacji materialnej – okazywa³y siê gorszymi d³u¿nikami ze sk³onno¶ci± do „zapominania” o kolejnej racie kredytu, nierzadko zaci±ga³y kolejne kredyty i wpada³y w pu³apkê zad³u¿enia.
Wynikami badañ TRUtH ¿ywo interesuje siê bran¿a bankowa, która mog³aby przy pomocy genetyki ograniczyæ liczbê tzw. z³ych kredytów. Jednak szacuje siê, ¿e koszty przeprowadzenia stosownych badañ DNA mog± kosztowaæ przynajmniej tysi±c dolarów za jedn± przebadan± osobê, wobec czego – przynajmniej w pierwszym etapie – badaniu poddawane bêd± przede wszystkim osoby ubiegaj±ce siê o kredyty na du¿± kwotê (np. na zakup nieruchomo¶ci czy samochodu). Nie wyklucza siê tak¿e, ¿e badania bêd± przeprowadzane równie¿ w¶ród szefów du¿ych firm finansuj±cych rozwój kredytami bankowymi lub emisj± d³ugu, wliczaj±c w to tak¿e samych bankierów.
Pierwszych, komercyjnych prób okre¶lania zdolno¶ci kredytowej przy u¿yciu kodu DNA, mo¿na spodziewaæ siê ju¿ w drugiej po³owie roku w USA, a je¶li projekt odniesie sukces, bêdzie móg³ szybko zostaæ przeniesiony na inne rynki, poniewa¿ TRUtH nie zamierza opatentowaæ swojego wynalazku. Je¶li tak siê stanie, sformu³owanie „umowy podpisanej krwi±” nabierze nieoczekiwanie dos³ownego znaczenia w przypadku kredytów bankowych.