GUS publikuje

W publikacji omówiono wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach i w gospodarstwach domowych. Ważnym celem publikacji jest też popularyzacja wiedzy z zakresu statystyki społeczeństwa informacyjnego. Publikacja opracowana przez Urząd Statystyczny w Szczecinie jest dostępna na stronie internetowej GUS pod linkiem http://www.stat.gov.pl/gus/5840_4293_PLK_HTML.htm

W wyniku ciągłego postępu technicznego informacja stała się jednym z podstawowych czynników wytwórczych. Postęp ten z jednej strony przyczynia się do generowania coraz większych zasobów informacji, z drugiej zaś rozwój tych zasobów staje się warunkiem powstawania nowych technologii, produktów, rozwiązań. Dzisiejsze złożone struktury społeczno-gospodarcze wymagają od społeczności dysponowania coraz większymi zasobami informacji. Utrzymywanie i rozwój tych zasobów możliwy jest dzięki nowoczesnym technologiom informacyjnym, integrującym procesy generowania, gromadzenia, przechowywania, przekazywania i udostępniania informacji.

Jednym z zasadniczych obowiązków państwa względem obywateli jest stanie na straży prawa obywateli do informacji. Każdy obywatel ma prawo do rzetelnej, aktualnej, potrzebnej mu informacji. Prawo to realizuje się poprzez budowę i rozwój infrastruktury informacyjnej państwa. Główny Urząd Statystyczny jest jednym z jej kluczowych elementów. Statystyka publiczna dostarcza bowiem w sposób ciągły wysokiej jakości informacji dotyczących społeczeństwa i gospodarki, informacji wykorzystywanych przez obywateli, przedsiębiorców, organizacje, administrację samorządową i rządową, stanowiąc zasadniczy element praktycznej realizacji obowiązków informacyjnych państwa.

W Głównym Urzędzie Statystycznym podejmowanych jest wiele działań, pozostających w ścisłym związku z rozwojem społeczeństwa informacyjnego w Polsce, wprost przyczyniających się do jego dynamicznego rozwoju. Już od przeszło roku standardową formą przekazywania sprawozdań statystycznych jest forma elektroniczna. Dla wygody respondentów zaoferowano dwie formy sprawozdawczości elektronicznej: on-line i off-line. Innowacje ta zostały bardzo dobrze przyjęte, rozwiązując wiele problemów związanych ze sprawozdawczością, dając jednocześnie olbrzymie możliwości rozwojowe dla prowadzonych przez służby statystyki publicznej badań statystycznych. W ubiegłym roku GUS zebrał tą drogą przeszło 2 mln 600 tys. sprawozdań, stając się jednym z wiodących narodowych urzędów statystycznych w tym zakresie.

W bieżącym roku przeprowadzony zostanie Powszechny Spis Rolny, a w 2011 – Narodowy Spis Powszechny. Celem spisów jest pozyskanie jednolitej metodologicznie, porównywalnej, kompleksowej informacji dotyczącej sytuacji demograficznej, mieszkaniowej, o rolnictwie i sytuacji żywnościowej. Spisy te przeprowadzone zostaną z wykorzystaniem nowych metod i technik zbierania danych, z których nie korzystano w poprzednim spisie. Metody te, to wykorzystanie danych z systemów informacyjnych administracji publicznej, samospis internetowy, polegający na sprawdzeniu i ewentualnym uzupełnieniu lub skorygowaniu informacji uzyskanych ze źródeł administracyjnych, wywiad telefoniczny prowadzony przez ankietera statystycznego wspomagany programem komputerowym, czy wywiad realizowany przez rachmistrza spisowego, rejestrowany na urządzeniu typu handheld. Wykorzystanie takich nowoczesnych metod i technik, znacząco obniży koszt spisów w porównaniu ze spisami tradycyjnymi.

W niedługim czasie głębokiej rewolucji ulegnie sposób i środki udostępniania informacji statystycznej. W Głównym Urzędzie Statystycznym i Urzędach Statystycznych prowadzone są intensywne prace nad rozwojem Dziedzinowych Baz Wiedzy, które stanowić będą nową jakość w udostępnianiu ogromnych zasobów informacyjnych tworzonych i gromadzonych przez służby statystyki publicznej. Jednym z kluczowych celów jakie stoją przed tym zadaniem jest szybkie zwiększenie zakresu i sposobów udostępniania informacji. Systemy te docelowo zawierać mają wszystkie możliwe do wygenerowania statystyki, integrując w postaci jednolitych baz wyniki badań oraz pełen zestaw metadanych. Stworzy to z jednej strony nieocenione możliwości dla zewnętrznych użytkowników informacji, oferując wszystkie możliwe poziomy agregacji danych oraz pełną informację o metodyce badań, z drugiej zaś tworząc platformę do głębszej interakcji pomiędzy użytkownikami informacji a służbami statystyki publicznej, w ciągłym rozwoju systemu statystyk.

W Urzędach Statystycznych powołane zostały do życica Ośrodki Badań Regionalnych. Zadaniem tych jednostek jest przygotowywanie pogłębionych raportów analitycznych o sytuacji społeczno-gospodarczej województw, opracowywanie szybkich informacji statystycznych o szczególnie ważnych zjawiskach w regionach, przygotowanie statystycznych serwisów informacyjnych dotyczących tematów podejmowanych przez samorządy, utworzenie i administrowanie bazą informacji o regionie. Powołanie tych jednostek jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na rzetelną informację o rozwoju społeczno-gospodarczym regionów i z pewnością pozwoli wyjść naprzeciw oczekiwaniom osób zatroskanych o dobro społeczności lokalnych, stanowiąc kolejną ważną inicjatywę zmierzającą do niwelowania zjawiska luki informacyjnej, istotnie przyczyniając się do rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce.

W Centralnej Bibliotece Statystycznej, prowadzona jest intensywna elektronizacja i cyfryzacja, będąca kluczem do rozwoju udostępniania zbiorów. Zdigitalizowano jest już cały katalog tradycyjny Biblioteki z lat 1918-1997 oraz katalog wydawnictw do użytku wewnętrznego GUS z lat 1950-1989. Od 2007 roku Biblioteka udostępnia poprzez Internet ogromną bazę katalogową obejmującą całość zbiorów głównych i specjalnych (ok. 500.000 woluminów), strona domowa Biblioteki umożliwia ponadto przeszukiwanie ok. 100 baz głównych bibliotek naukowych polskich i zagranicznych. W końcu 2008 roku udostępniono czytelnikom możliwość przeglądania koszyka nowości bibliotecznych oraz zamawianie książek przez Internet, natomiast w kwietniu 2009 r. CBS udostępniła kilkaset najcenniejszych woluminów, w tym m.in.: cimelia statystyczno-kartograficzne z XIX i przełomu XIX/XX wieku, Roczniki Statystyczne RP wydane przez Główny Urząd Statystyczny w latach 1921-1939, publikacje wydane po I i II Powszechnym Spisie Ludności z 1921 i 1931 roku, Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn.14 II 1946 roku, Spis Powszechny 1950 r. itp. Na początku 2010 roku uruchomiony został system „Biblioteka”, który umożliwia użytkownikom Portalu Informacyjnego GUS wyszukiwanie informacji o księgozbiorach 16 urzędów statystycznych, Centrum Edukacji Statystycznej w Jachrance oraz Centralnego Informatorium Statystycznego. Warto w tym miejscu wspomnieć, o ciągłym procesie rozbudowy portalu informacyjnego GUS o nowe treści i zasoby, zmierzającym do stworzenia narzędzia ułatwiającego szybki dostęp do poszukiwanej informacji.

Wszystkie te inicjatywy przyczyniają się do zmiany oblicza statystyki publicznej. Dzięki działaniom tym możliwe jest ogromne przyspieszenie prac rozwojowych i metodologicznych. Ogromny potencjał technik informacyjnych wykorzystywany jest dla zapewniania wszystkim dostępu do rzetelnej, aktualnej i użytecznej społecznie informacji. Niech obchodzony na całym świecie „Światowy Dzień Telekomunikacji i Społeczeństwa Informacyjnego”, upamiętniający podpisanie pierwszej Międzynarodowej Konwencji Telegraficznej oraz powstanie Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU), przyczyni się do zwiększenia świadomości prawa do informacji jako podstawowego prawa obywatelskiego. Prawa, do którego praktycznej realizacji, służby statystyki publicznej przykładają szczególną wagę, koncentrując wokół niego wszelkie swe działania i podejmowane inicjatywy.