Polski budżet – jakim cudem?!

Sejm przegłosował ustawę budżetową na przyszły rok. Zgodnie z jej założeniami do kasy państwa w 2013 roku ma wpłynąć ponad 299 miliardów złotych, czyli około 2 procent więcej niż w tym roku. Blisko 90 procent tej kwoty to różnego rodzaju wpływy podatkowe. Jednocześnie rząd obniżył niedawno swoją prognozę wzrostu gospodarczego na przyszły rok do z 2,5 do 2,2 procent.

Według ekonomistów, z którymi rozmawiał Money.pl, przyjęte w budżecie 2013 założenia - zarówno makroekonomiczne, jak i te dotyczące dochodów - są kompletnie nierealne. W konsekwencji rząd będzie musiał łatać dziurę, tnąc wydatki publiczne, co może dodatkowo pogorszyć sytuację gospodarczą Polski.

W przyszłorocznym budżecie znalazło się założenie, że PKB Polski wzrośnie o 2,2 procent, przy jednoczesnym wzroście poziomu bezrobocia do 13 procent na koniec roku. Minister finansów zakłada również, że złoty będzie utrzymywał się w okolicach obecnych poziomów, co nie rodzi ryzyka wzrostu zadłużenia w walutach obcych, głównie w euro.

Założenia makroekonomiczne budżetu na 2013 rok

Wzrost PKB	2,20%
Bezrobocie	13%
Inflacja średnioroczna	2,70%
Wzrost płac	1,80%
Kurs euro	4,05 zł
Kurs dolara	3,20 zł

Źródło: Money.pl na podstawie danych zawartych w budżecie na 2013 rok.

Jeżeli jednak porównamy rządowe założenia, przede wszystkim dotyczące wzrostu gospodarczego, z prognozami innych instytucji, to okaże się, że Jacek Rostowski jest wielkim optymistą. - "Ze wszystkich założeń makroekonomicznych rządu, realna wydaje mi się tylko stopa inflacji. Wzrost gospodarczy w 2013 roku z pewnością będzie zdecydowanie niższy od rządowej prognozy. Również bezrobocie raczej na pewno będzie wyższe niż 13 procent" - mówi w rozmowie z Money.pl prof. Marian Noga, były członek Rady Polityki Pieniężnej.

Podobnego zdania są międzynarodowe instytucje, a nawet Narodowy Bank Polski, który prognozuje, że w przyszłym roku nasza gospodarka urośnie nie o 2,2 procent, a zaledwie o 1,5 procent! A i tak nie jest to najbardziej pesymistyczna prognoza.

Prognozy wzrostu PKB w Polsce w 2013 roku

Instytucja	Prognoza
Rząd	2,2%
HSBC	2%
Komisja Europejska	1,8%
MFW	1,75%
NBP	1,5%
Morgan Stanley	1,5%
Barclays Capital	1%

Źródło: Money.pl na podstawie prognoz wymienionych instytucji. Dane ułożone w kolejności malejącej.

Rząd, który jeszcze niedawno zakładał wzrost gospodarczy na poziomie 2,5 procent, broni jednak swojej prognozy. Wczoraj wiceminister finansów Mirosław Sekuła tłumaczył, że liczy na ożywienie gospodarcze w Europie w drugiej połowie przyszłego roku, co powinno pozytywnie wpłynąć na sytuację w Polsce.

- "To prawda, że gospodarka będzie miała szansę na odbicie, ale mimo wszystko wzrost o 2,2 procent jest bardzo mało realny" - ocenia Jeremi Mordasewicz z PKPP Lewiatan. - "Myślę, że będzie on bliski 1 procenta" - szacuje.

Tak optymistyczne założenia makroekonomiczne zawarte w budżecie nie pozostaną bez wpływu na stan kasy państwa. Jeżeli bowiem nie zostaną spełnione, to wówczas rząd będzie miał poważny problem z realizacją równie optymistycznych prognoz dotyczących dochodów kasy państwa.

W przyszłorocznym budżecie można znaleźć szacunki, że jego dochody wyniosą 299,4 miliarda złotych, czyli o ponad 5 miliardów złotych więcej od tegorocznych planów. Co ciekawe, tylko dochody z samego podatku CIT, płaconego przez przedsiębiorców, mają wzrosnąć o 11 procent. A co więcej, wynik zaplanowany na poziomie 29,6 miliarda złotych byłby absolutnym rekordem ostatnich lat. Jak to możliwe w sytuacji, gdy gospodarka będzie borykać się ze spowolnieniem?

Przedstawiciele rządu tłumaczą to księgowym zabiegiem, który - najkrócej mówiąc - polega na tym, że przedsiębiorcy zapłacą tegoroczną składkę za grudzień dopiero w przyszłym roku. Nie przekonuje to jednak ekonomistów. Zdaniem prof. Stanisława Gomułki, eksperta BCC i byłego wiceministra finansów, nawet jeżeli przyjmiemy argument gabinetu Donalda Tuska, to prognoza wpływów z CIT i tak będzie zawyżona.

"Zakładany duży wzrost dochodów z podatków bezpośrednich i składki rentowo-emerytalnej uznajemy za niebezpiecznie mało realistyczny" - napisali wprost eksperci BCC w swojej opinii na temat przyszłorocznego budżetu.

Spoglądając na prognozy dochodów kasy państwa w 2013 roku, można wywnioskować, kto będzie je ratował. Rząd założył bowiem, że do kasy państwa wpłynie ponad 20 miliardów złotych z tytułu wszelkiego rodzaju opłat, grzywien oraz mandatów. To ponad 30 procent więcej niż w tym roku. Zwraca też uwagę wyraźny wzrost dochodów z tytułu podatku od kopalin, którego główny ciężar ponosi giełdowy koncern KGHM.

Główne źródła dochodów budżetu na 2013 rok (w mld zł)

Źródło	2012	2013	Zmiana
Opłaty, grzywny i in.	14,7	20,2	37,4%
Podatek od kopalin	1,8	2,2	22,2%
CIT	26,6	29,6	11,3%
Cło	1,8	2	11,1%
PIT	40,2	42,9	6,7%
Akcyza	62,6	64,5	3,0%
Wpłaty od samorządów	2,4	2,4	0,0%
VAT	132,2	126,4	-4,4%
Podatek od gier	1,3	1,2	-7,7%
Środki z UE	1,8	1,6	-11,1%
Dywidendy	8,1	5,8	-28,4%

Źródło: Money.pl na podstawie danych zawartych w budżecie na 2013 rok. Dane ułożone w kolejności malejącej zmiany procentowej.

Co ciekawe, rząd założył w przyszłym roku ponad 4-procentowy spadek wpływów z podatku VAT, który jest jednym z głównych elementów po stronie dochodowej budżetu. Zdaniem ekonomistów ten spadek i tak może nie odzwierciedlać skali czekającego nas spowolnienia. - "To nie pierwszy raz, gdy rząd przyjmuje kompletnie nierealne prognozy" - mówi w rozmowie z Money.pl Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. - "Jakbyśmy tego nie liczyli, to realnie w przyszłorocznym budżecie i tak zabraknie około szesnastu miliardów złotych po stronie dochodów".

KOMENTARZ MONEY.PL

Łukasz Pałka, analityk Money.pl

Już na początku ubiegłego roku mieliśmy bardzo duże wątpliwości dotyczące rządowych prognoz zawartych w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa 2011-2014. Dzisiaj widać, że tamte przewidywania były kompletnie nietrafione.

Tym razem jest podobnie, zwłaszcza jeżeli chodzi o plany związane z dochodami budżetu państwa w przyszłym roku, poparte bardzo optymistyczną prognozą wzrostu PKB o 2,2 procent w momencie, gdy nie tylko zagraniczne instytucje finansowe, ale nawet NBP szacują go w okolicach 1 procenta.

Ogromne wątpliwości budzi też założenie ponad 30-procentowego wzrostu wpływów budżetowych z tytułu opłat, grzywien itd. Może to oznaczać, że zamiast skupić na pracy i rozwiązywaniu problemów gospodarczych urzędnicy będą ścigać nas za najdrobniejsze przewinienia, byle tylko wypełnić plan. No i mamy odpowiedź, skąd na drogach nagle tyle fotoradarów. Niech teraz nikt mi tylko nie wmawia, że chodzi o nasze bezpieczeństwo.

Szkoda tylko, że w tym samym czasie nie widać, by rząd robił cokolwiek dla poprawy sytuacji drobnych przedsiębiorców. A to od ich powodzenia zależy przecież to, jakie podatki wpłyną do kasy państwa.